Một mâm cúng tất niên gồm những gì trong văn hóa quan trọng của người Việt

January 14, 2025
|
Ý tưởng tiệc tại nhà

Tết Nguyên Đán là dịp lễ trọng đại đối với người Việt, không chỉ để chào đón một năm mới đầy hy vọng, mà còn là dịp để tưởng nhớ, tri ân tổ tiên qua mâm cúng tất niên. Đây là một phong tục truyền thống trong mỗi gia đình Việt Nam nhằm cầu mong một năm mới an lành, may mắn và thịnh vượng. Vậy mâm cúng tất niên gồm những gì? Cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây để chuẩn bị cho lễ cúng cuối năm thật chu đáo.

Mâm cúng tất niên là gì?

Mâm cúng tất niên là lễ vật dâng lên tổ tiên vào cuối năm, để cảm tạ những ân huệ trong suốt một năm qua và cầu mong sự bình an, tài lộc cho năm mới. Đây là một phần không thể thiếu trong lễ hội Tết của người Việt, thể hiện lòng hiếu kính, sự tôn trọng đối với ông bà tổ tiên.

Mâm cúng tất niên là gì?

Mâm cúng tất niên gồm những món ăn gì?

Một mâm cúng tất niên thường bao gồm những món ăn đặc trưng, mang nhiều ý nghĩa về sự thịnh vượng và sự trường tồn.

Món mặn

  • Gà luộc: Gà luộc là món cúng phổ biến trong mâm cúng tất niên. Gà tượng trưng cho sự an lành, đầm ấm trong gia đình.
  • Thịt heo (thịt ba chỉ, thịt kho tàu): Thịt heo là biểu tượng của sự sung túc, đầy đủ. Thịt kho tàu với trứng cúng thể hiện sự bền vững, đoàn viên.
  • Bánh chưng, bánh tét: Là những món ăn đặc trưng trong dịp Tết Nguyên Đán, bánh chưng, bánh tét tượng trưng cho sự sum vầy, đoàn kết.
Mâm cúng tất niên gồm những món ăn gì?

Món canh

  • Canh măng hoặc canh bóng: Canh măng thể hiện sự phát triển, thịnh vượng, còn canh bóng mang ý nghĩa cho sự đủ đầy và tài lộc.

Món ngọt

  • Chè trôi nước, chè đậu xanh: Chè trôi nước với những viên bánh nhỏ xinh thể hiện sự hòa hợp, trọn vẹn. Chè đậu xanh cũng được cúng để cầu mong tài lộc, may mắn.
  • Mứt Tết: Mứt từ các loại trái cây, dưa hấu, củ sen, hay mứt dừa đều là món ăn ngọt mang ý nghĩa ngọt ngào, đầy đặn trong năm mới.

Các vật lễ dâng cúng trên mâm cúng tất niên

Ngoài những món ăn, mâm cúng tất niên còn bao gồm các vật phẩm dâng cúng tổ tiên để thể hiện sự trang trọng.

Trái cây

Trái cây là phần không thể thiếu trong mâm cúng, thể hiện sự sung túc, đủ đầy. Các loại trái cây như chuối, táo, dưa hấu, nho… thường được lựa chọn cúng tổ tiên.

Nhang và đèn cầy

Nhang và đèn cầy là hai vật dụng không thể thiếu trong mâm cúng, giúp cầu mong tổ tiên chứng giám và phù hộ gia đình trong năm mới.

Các vật lễ dâng cúng trên mâm cúng tất niên

Rượu, nước và trà

Một số gia đình thường dâng rượu, nước hoặc trà lên bàn thờ, với mong muốn tổ tiên nhận thức được tấm lòng của con cháu và ban phước lành.

Mâm cúng tất niên và ý nghĩa của các món ăn

Mỗi món ăn trong mâm cúng tất niên đều mang một ý nghĩa tượng trưng sâu sắc, không chỉ để cúng bái tổ tiên mà còn thể hiện lời cầu chúc cho gia đình trong năm mới.

  • Gà luộc: Mong muốn năm mới gia đình hòa thuận, đầm ấm.
  • Thịt kho tàu: Mong muốn gia đình luôn đầy đủ, no ấm.
  • Bánh chưng, bánh tét: Tượng trưng cho đất trời, thể hiện lòng thành kính và sự khéo léo của người làm bánh.
  • Canh măng: Biểu trưng cho sự phát triển, sinh sôi trong năm mới.
  • Chè trôi nước: Mong muốn mọi việc hanh thông, trơn tru, thuận lợi.
Mâm cúng tất niên và ý nghĩa của các món ăn

Lễ cúng tất niên: Quy trình cúng tổ tiên cuối năm

  • Chuẩn bị mâm cúng: Tùy thuộc vào điều kiện gia đình, mâm cúng có thể đơn giản hoặc đầy đủ, nhưng phải đảm bảo thành kính.
  • Thắp nhang và cầu khấn: Sau khi bày biện mâm cúng, gia chủ thắp nhang và cầu khấn tổ tiên, mong muốn sức khỏe, tài lộc cho gia đình trong năm mới.
  • Mời tổ tiên: Sau khi cầu khấn, gia chủ mời tổ tiên dùng lễ vật dâng cúng. Sau đó, gia đình có thể tụ tập ăn uống và tận hưởng những món ăn đã chuẩn bị.

Kết luận

Mâm cúng tất niên là một phần quan trọng trong văn hóa Tết của người Việt, thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên, cầu mong một năm mới an lành, thịnh vượng. Việc chuẩn bị một mâm cúng đầy đủ, với các món ăn và vật phẩm ý nghĩa không chỉ giúp gia đình thể hiện sự tôn trọng đối với tổ tiên, mà còn là cách để duy trì những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Hãy chuẩn bị một mâm cúng tất niên thật chu đáo để cùng gia đình đón một năm mới đầy may mắn và thành công!

Tin liên quan: